3 lipca 1974, stadion Westfalen w Dortmundzie. Mecz Brazylii z Holandią definitywnie pogrzebał dawną epokę i rozpoczął nową – po tym spotkaniu mecze piłki nożnej już nie były te same.

Holenderski system gry zrewolucjonizował podejście do pilki nożnej i zmusił nowe pokolenia do studiowania nowej koncepcji lub zwykłego naśladownictwa. Po tym meczu rozpoczęła się nowoczesna era futbolu. W futbolu totalnym najważniejesze jest ustawienie graczy, a nie ich indywidualność, co oznacza ustawiczną zmianę ról, jakie gracze pełnią na boisku. Zawodnik, który zmienia swoją pozycję będąc w posiadaniu piłki, zostaje wkrótce zastąpiony przez innego gracza w ustawicznym wymienianiu się pozycjami, a piłkarz może być najpierw obrońcą linii środka, a potem iść w ataku do przodu, zależnie od sytuacji.

Pomysłodawcą tej nowej strategii był Rinus Michels, znany z powiedzenia, że „futbol jest jak wojna”, to znaczy, że zwycięzca bierze wszystko. Z tego powodu nazywano go generałem i nawet śpiewano na jego cześć piosenki.

Lenny Kuhr, De Troubadour & Lenny Kuhr, De Generaal

Tego deszczowego wieczoru, 3 lipca, Holendrzy wprowadzili koncepcję futbolu totalnego w czyn, stosując pressing, szybkie bieganie, zmianę pozycji i strzały z każdej strony na bramkę Leao. Brazylijscy mistrzowie byli pewni zwycięstwa, ale tego deszczowego dnia bardzo ucierpieli z powodu holenderskiego huraganu i stawili mu niewielki opór. Na obrazku: schemat gola strzelonego Brazylii w 1974 r. w ramach futbolu totalnego.

Pomarańczowa taktyka wymaga bowiem od graczy odgrywania każdej roli i najwyższych umiejętności technicznych oraz sprostania wielkiemu wysiłkowi fizycznemu. Pod tym względem zespół holenderski był jak wielka orkiestra, której muzycy potrafili grać na wszystkich instrumentach, potrzebowali jedynie genialnego solisty, który nadał by tej muzyce rytm i wzmocnił zespół swoim talentem. I mieli takiego, a był nim Johan Cruyff (1947 – 2016).

Johan Cruyff jest wielką legendą futbolu, którą zna każdy miłośnik piłki nożnej. Posiadacz numeru 14 na koszulce, utalentowany drybler i zdobywca goli, z niesamowitą osobowością w czasie gry. Jak wielu geniuszy, miał charakter bardzo buntowniczy, co poza boiskiem nie zawsze działało na jego korzyść. Bardzo często jego wypowiedzi dla mediów znamionowały aroganta i człowieka nazbyt pewnego siebie. Do jego najsłynniejszych oświadczeń należały takie, jak te: „Nie spodziewam się dnia, w którym ludzie mówiąc o Cruyffie, nie będą wiedzieć, o kim mówią” lub „Zanim popełnię błąd, już go unikam”. Taki był Johan, czy się to komu podobało, czy nie. W Holandii wydano nawet książkę z jego powiedzeniami, i pomimo ich niegramatyczności wciąż się je cytuje w czasie szkoleń.

Grać w pilkę nożną nie jest łatwo, ale kiedy zespół odnosi sukces, futbol staje się bardzo prosty, ponieważ – jak powiedział Cruyff – „Prosty futbol jest najpiękniejszy, ale grać prostą piłkę jest najtrudniej”.

Carlo (Sycylia)

Zdjęcia: Wikipedia, www.fm-base.co.uk, www.whoateallthepies.tv