Holendrzy przywiązują wielką wagę do wartości humanistycznych. Większość wartości, które szanują, sa tymi, które wpajają im ich Kościoły (co nie oznacza, że akceptują wszystkie wartości tych Kościołów). Obecnie po prostu pragną cieszyć się swoim życiem. Sposób, w jaki dążą do tego, sprawia, że Holendrzy są postrzegani przez cudzozemców jako naród chrześcijański, ale czy tak jest naprawdę?

Członkostwo:

Year                     1966                  1979                  1996                  2006                 2015
Roman Catholic    35%                  29%                    21%                   16%                 12%
Protestants PKN   25%                  22%                    19%                   13%                   9% Protestants             ↑                      ↑                       ↑                       4%                   4% Calvinists               7%                    6%                      7%                      6%                   7% Outside Church   33%                   43%                    53%                    61%                 68%

Komentarz:

• W kościele protestanckim władza należy do członków kościołów lokalnych. Między zarządami tych kościołów zrodziła się współpraca nosząca nazwę „Na wspólnej drodze”. Wiele kościołów protestanckich (oczywiście nie wszystkie), krok po kroku doprowadziło do wyłonienia się w 2004 r. jednej organizacji, zwanej PKN (Protestantse Kerk in Nederland – Kościół Protestancki w Holandii), uwzględniany w statystykach od 2016 r.
• Od 2006 r. chrześcijaństwo nie jest już dominujące jako absolutna większość (2/3 Holendrów).
• W 2015 r. 50% Holendrów powyżej 18. roku życia zadeklarowało brak wiary w jakiegokolwiek boga. Źródło: Source: Central Office for the Statistics (CBS) w nrc: 23-12-2016.

Znaczenie członkostwa

Grouping              Atheists                Agnostic’s             Somethingists         Theists
Calvinists                  1%                         5%                        11%                      83%
Protestants               1%                       14%                        34%                      51%
Roman Catholics      7%                       30%                        46%                     17%
Non-Christians         1%                        31%                        52%                     16%*)
Spirituals                25%                        42%                        32%                       1%
Secularists             46%                        42%                        12%                       0%
*) inclusive ca. 5% muslims (nrc.: 15-12-2016).

Komentarz:

• ateiści nie wierzą w istnienie siły wyższej, odrzucając ideę takiej siły
• agnostycy nie wiedzą, czy taka siła istnieje, więc nie odgrywa ona dla nich żadnej roli
• “Somethingists” wierzą w istnienie siły wyższej,
• teiści wierzą w jednego boga.

Żródła (2016):
“God in the Netherlands” w imieniu katolickiego Radia  Omroep ( KRO),

autorzy: Ton Bernts (Uniwersytet Katolicki w Nijmegen) oraz Joantine Berghuijs (Wolny Uniwersytet Protestancki w Amsterdamie).

Holenderska polityka

Historia
Odbudowa narodu po epoce Napoleona nie była łatwa. Kolejne etapy w dziejach państwa wyznaczają następujące daty:

1815 – powstanie Królestwa Niderlandów, które objęło prowincje północne, południowe i Luksemburg (niektóre granice musiały być określone na nowo).

1830 – odseparowanie się katolickich prowincji południowych i utworzenie z nich Belgii.

1870-1871 – wojna francusko-niemiecka

1890 – separacja Luksemburga (obecnie połowa jego terytorium wchodzi w skład Belgii, połowa jest samodzielnym państwem)

1914-1918 – wybuch I wojny światowej. Holandia (około 7 mln obywateli) musiała zaopiekować się uchodźcami (tylko z samej Belgii przybyło około 1 mln ludzi). Rewolucja rosyjska zubożyła wielu Holendrów, ponieważ utracono wiele inwestycji we wschodniej Europie (głównie w Rosji). Spowodowało to zastój w handlu.

1929 –  wielka depresja gospodarcza jako wynik I wojny światowej
1940 – po depresji następuje początek II wojny światowej w Holandii
1945 – po II wojnie Holendrzy zaczynają opuszczać “świat”
1948 – utrata Indii (Indonesia) Holenderskich 
1953 – wielkie powodzie i początek Planu Delta
1963 – utrata Guinei
1965 – okres prosperity w odnowionym kraju.
1983 – całkowity rozdział pomiędzy Kościołem i państwem (z wyjątkiem edukacji!).
1985 – utrata Surinamu
2010 – Antyle Holenderskie rezygnują z całkowitej niezależności.

Notes:
* Po 1948 r. Holandia przestała już być największym imperium muzułmańskim na świecie!
* Holandia stała się członkiem wspólnoty europejskiej (jako jeden z założycieli).

Przykład (1830):
Stopniowa reorganizacja Holandii spowodowała ponowny wzrost konfliktu pomiędzy kościołem i państwem. Najbardziej to było widoczne w walce o edukację (i konsekwencje finansowe). Większość Holendrów pragnęła edukacji w rękach neutralnych samorządów (i jakościowej kontroli przez państwo lub prowincje/lokalne rady). Aby stawić czoła tej walce Kościoły utworzyły partie polityczne. Tę walkę powstrzymał wybuch I wojny światowej, ale problem podzielił społeczeństwo Holandii. W ten sposób powstały nie tylko szkoły katolickie, protestanckie i świeckie, ale także wyznaniowe (lub neutralne) związki zawodowe, a także biblioteki, kluby sportowe, partie itp.

Ubocznym tego skutkiem była duża zmiana systemu politycznego Holandii. Demokracja na poziomie odgórnym (członek rady reprezentujący swoich wyborców) podążyła w kierunku systemu oddolnego (czlonek rady reprezentuje swój klub lub partie). W tym procesie zmniejszyła się liczebność prawie wszystkich partii politycznych. Jedyne twory polityczne, które rosły w siłę, były to lokalne partie. Nazywane są lokalnymi, ponieważ nie chciały mieć (i nie mają) swoich przedstawicieli w parlamentach stanowych lub państwowym. Tak więc nikt poza głosującymi nie narzuca im swojej woli.

Współczesność
Obecna polityka w Holandii jest równie skomplikowana jak system religijny. Aby uprościć sprawę, jest możliwe dokonanie podziału sił politycznych na ugrupowania prawicowe, centrowe i lewicowe. Każda z tych grup może zostać podzielona na kolejne ugrupowania prawicowe, lewicowe i centrowe, w ten sposób otrzymuje się następujące 9 grup:

Lewe-lewe; lewe-centrum; lewe-prawe; centrum-lewe; centrum-centrum, centrum-prawe, prawe-lewe, prawe-centrum, prawe-prawe.

Pozostałe (małe) partie polityczne, nie mające praktycznie żadnego wpływu, są postrzegane jako dziesiąta grupa.

Parlament holenderski w 2016 r. pokazywał następujące spektrum polityczne:

Miejsca (w całości) 150                     75
.                    Niższa izba       Wyższa Izba
P.V.V.                   12                             9                      Freedom party (no members!) V.V.D.                   40                           13                      Liberal Capitalists
D’66                      12                           10                      Social Liberals

Right                     64                           32

.                     Niższa Izba      Wyższa izba
C.D.A.                  13                           12                     Catholics & Protestants
C.U.                       5                             3                      Calvinists
S.G.P.                    3                             2                      Conservative Calvinists

Christian              21                           17

.                     Niższa izba     Wyższa izba
P.v/d. A.               35                             8                      Labourparty
S.P.                     15                             9                       Socialists
Groen-Links          4                             4                       Green party

Left                      55                           21

.                     Niższa Izba     Wyższa izba
P. v/d. D.               2                            2                       Party for animals
50 plus                  1                            2                       Pensioners party
Kuzu & Öztruk      2                            –                       Turkish party (no members) Bontes & v. Klaveren 2                      –                        (no members, ex P.V.V.)
Houwers               1                            –                       (no members)
Klein                     1                            –                       (no members)
Van Vliet               1                            –                       (no members)
Monasch               1                            –                       (no members, ex P. v/d A.)
Independed          0                            1                       Local parties (no members)

Small groups      11                            5

W Izbie niższej obecna koalicja (VVD i P.v./d.A.) posiada 75 miejsc (tylko jedno miejsce przewagi!)

W Izbie wyższej obecna koalicja zajmuje tylko 22 miejsca (na 75), a więc rząd musi szukać wsparcia w ugrupowaniach opozycyjnych. Nawet wsparcie tylko samych partii chadeckich (16 miejsc w Izbie wyższej) nie wystarcza!

(Dane pochodzą ze stron internetowych niższej i wyższej izby parlamentu).

Uwaga:
Według gazety NRC (6 września 2016 r.) ponad 250 z około 1800 kościołów katolickich będzie zamkniętych we Flandrii (północna, niderlandzkojęzyczna część Belgii). Przeciętna wieku kapłanów flamandzkich wynosi 70 lat.

Han Tiggelaar