Nazwa:  Królestwo Niderlandów (Koninkrijk der Nederlanden) – oficjalnie, Holandia – potocznie

Używana w Polsce nazwa Holandia jest nazwą nieścisłą, ponieważ Holandią są jedynie dwie prowincje Królestwa Niderlandów, ale ta właśnie nazwa jest zalecana przez Komisję Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej (KSNG).

Nederland versus Holland

stolica: Amsterdam

Amsterdam, Pałac Królewski
(Webcam on Dam squire)

siedziba rządu: Haga

Holandia jest tylko częścią Królestwa Niderlandów. W jego skład wchodzą także karaibskie wyspy Bonaire, Sint Eustatius oraz Saba, które posiadają status gmin specjalnych. Holandia na północy i zachodzie styka się z Morzem Północnym, na wschodzie graniczy z Republiką Federalną Niemiec, a na południu z Belgią.

 Królestwo Niderlandów

Podział administracyjny: 12 prowincji

• północ:  Groningen, Fryzja, Drenthe.
• centrum:  Flevoland, Overijsel, Utrecht.
• zachód: Holandia Północna, Holandia Południowa, Zelandia.
• południe:  Geldria, Brabancja Północna, Limburgia.

Aż do końca XIX w. były to państewka z zanikającą suwerennością. Dopiero po ustanowieniu królestwa w 1815 r. zaczęły przekształcać się w unitarne państwo.

populacja: 16.730.632 mieszkańców (2012)

gęstość zaludnienia:  447.9 mieszkańców na km2

grupy etniczne: 80.7% Holendrzy, 5% inni obywatele państw członkowskich UE, 2.4% Indonezyjczycy, 2.2% Turcy, 2.0% Marokańczycy, 2.0% Surinamczycy, 0.8% Caraibowie, 4.8% inni.

 Rodzina holenderska

języki: niderlandzki i fryzyjski (we Fryzji)

Pomimo występowania dialektów we wszystkich prowncjach obowiązuje język niderlandzki, jedynie we Fryzji językiem oficjalnym jest także fryzyjski. Północnofryzyjski jest w użytku również w Jutlandii (Dania) i w północnych Niemczech.
Wschodniofryzyjski występuje w północno-zachodnich Niemczech (dawna Fryzja Wschodnia), a zachodniofryzyjski pojawia się w dialektach Holandii Północnej. Poza samą Fryzją są to języki zanikające.

religie: 42% agnostycy, 29% katolicy (wyznanie rzymsko-katolickie),  14% reformowani, 4% kalwini,  4% islamiści,  6% inni.

dane: Wikipedia (2008).

SYMBOLE

Flaga

Prostokąt o proporcjach 2:3, składający się z trzech kolorów: czerwonego, białego i niebieskiego, w pasach o tej samej wysokości.  Współczesna flaga holenderska zawiera dwie historyczne koncepcje flagi: oranżystowskiej, z barwami dynastii Orange (pomarańczowa, biała i niebieska) oraz republikańskiej, odnoszącej się do barw gezów z okresu ich buntu i walk o niepodległość (czerwona, biała, niebieska). Obecne rozwiązanie przyjęto w 1937 r. (vlaggenwet) i choć nigdy nie zostało formalnie zatwierdzone, jest obowiązujące. Historyczne barwy Oranje przetrwały we fladze Wielkiego Księstwa Luksemburga.

Herb

Jednakowy dla kraju i dla monarchii. Herb przedstawia złotego lwa na błękitnej tarczy. Llew trzyma w jednej łapie miecz, a w drugiej pęk siedmiu strzał symbolizujących historyczne siedem prowincji , które w XVI w. zjednoczyły się w ramach Unii w Utrechcie. Znaczenie tego symbolu jest następujące: zjednoczone prowincje są potężniejsze niż każda z nich osobno. Tarcza jest podtrzymywana z boku przez dwa lwy, a na jej szczycie umieszczono koronę. U podstawy tarczy znajduje się napis: „Je maintedrai” – „Obronię”.

W użyciu są trzy warianty herbu:

Herb królewski – pełny, z dodatkiem królewskiego płaszcza w tle, zastrzeżony dla monarchy

Herb narodowy – bardziej uproszczony, bez płaszcza i daszka, używany przez instytucje rządowe i inne urzędy, np. przez ambasadę Królestwa Niderlandów w Warszawie; jest także umieszczany na okładkach paszportów.

Mały herb imperialny – tworzy go tylko tarcza z lwem i z koroną. Jest używany tam, gdzie brakuje miejsca, np. w korespondencji, na monetach lub guzikach mundurów.

Hymn

“Wilhelmus”, znany także jako „Wilhelmus van Nassouwe” – najstarszy hymn na świecie, chociaż uznany oficjalnie dopiero w 1932 r. Pieśń pochodzi z XVI w., z okresu walki Niderlandów o niepodległość. Jej bohaterem jest namiestnik Wilhelm Orański, który był przywódcą opozycji antyhabsburskiej i jest uważany za „ojca narodu”. Słowa napisał burmistrz Antwerpii Philips van Marnix, pan na Sint-Aldegonde, do melodii francuskiej piosenki żołnierskiej śpiewanej w czasie oblężenia Chartres. Aktualną melodię skomponował w 1626 r. Adriæn Valerius. Inicjały każdej z 15 zwrotek tworzą imię Wilhelm van Nassow (jest to tzw. akrostych). Zazwyczaj śpiewa się zwrotkę 1 i 6.
The Complete version of the anthem with the text (in Dutch).

Wilhelmus, 1570

Holendrzy uważają swój hymn za najstarszy na świecie. Japończycy mają wprawdzie hymn ze słowami z IX w., ale jego melodia pochodzi dopiero z 1880 r.

Dla cudzoziemców niezbyt zrozumiałe jest stwierdzenie przez Wilhelma w pierwszym wersie, że jego krew jest niemiecka. Stare pieśni wymagają jednak czasami nowszego słownictwa.  I tak słowo „Dietse” zostało zastąpione przez „Duitse” (obecnie znaczy to „Niemiec”), ale Diets znaczy „Dolny Niemiec” (odnosi się do tego „Dutch” w brytyjskim angielskim).

Bardzo długo Holandia miała dwa hymny. Poza „Wilhelmusem” – ustanowionym oficjalnym hymnem w 1932 r. – śpiewano także, zwłaszcza z okazji wielkich uroczystości,  Wien Neerlands bloed. Była to pieśń bardzo popularna w Królestwie Zjednoczonych Niderlandów (1815-1830), a potem chętnie używana przez Holendrów sprzyjających faszystowskim Niemcom. Przyczyniła się do tego kontrowersyjność jednej z fraz, mówiącej o „holenderskiej krwi nie zainfekowanej obcymi wpływami”, co mogło oznaczac brak domieszki krwi francuskiej i niemieckiej, ale także stanowić akcent antyżydowski czy antysłowiański. Z tego powodu ten hymn ustąpił „Wilhelmusowi”, a po wojnie praktycznie nie jest już wykonywany.

Więcej na temat “Wilhelmusa” w: Wilhelmus i Prinsjesdag

SYSTEM POLITYCZNY

Królestwo Holandii jest monarchią konstytucyjną, w której na czele rządu (w systemie wielopartyjnym) stoi premier, a monarcha pełni rolę głowy państwa. (Szerzej o monarchii piszemy w: Monarchia).

System polityczny charakteryzuje trójpodział władzy, a jest to władza:

• ustawodawcza – tworzy ją dwuizbowy parlament:

Parlament, Haga

Izba I – odpowiednik polskiego Senatu, do jej zadań należy kontrola i akceptacja prawa, jest wybierana przez parlamenty prowincjnonalne.

Izba I
Presentation & Who sits where

Izba II – odpowiednik Izby Poselskiej, posiada kompetencje ustawodawcze; jej czlonkowie są wybierani w wyborach powszechnych.

Izba II

• wykonawcza – tworzy ją Rada Ministrów (rząd) i monarcha, przy czym król ma jedynie głos doradczy.
• sądownicza – sądy dzielą się na lokalne, prowincjonalne, Trybunał i Sąd Najwyższy.

Struktura państwa

ren / han

Foto: Wikipedia, Wikimedia Commons