In het spoor van de Poolse Dragonders


Hier volgt het verslag van de “Odwach” (Wachtkamer) Vereniging uit Poznan die van 20 tot 24 september 2018 het spoor volgde van de Poolse Dragonders, door België en Nederland. We danken de autheur, hr. Michał Rózyński voor zijn bijdrage
.

Historische en militaire tochten langs de route van de 1e Poolse Pantser Divisie, en in het bijzonder van ons geliefde 10e Regiment Dragonders, zijn een belangrijk onderdeel van onze activiteiten. Afgelopen jaren was de “Odwach” Vereniging in Normandië, Engeland, Schotland, Noord Frankrijk, Nederland en de Beskidy Bergen in Polen.
Tussen 20 en 24 september 2018  hebben weer een tocht naar Nederland gepland en met dit keer ook België erbij. Deze keer hebben we in Nederland niet het bekende Breda gekozen maar hebben we besloten om het strijdtoneel langs het kanaal Axel-Hulst eens nader te bekijken.

De provincie Zeeland begroette ons met stormachtig weer, gedurende de dag klaarde het op en hadden we blauwe lucht met witte wolken. Onze gewaardeerde gids in het gebied, hr. Jaap Geensen grapte dat hij ’s morgens het betere weer had geregeld speciaal voor het bezoek van “Odwach”.


Van links: Szymon Mindykowski, Jerzy Dreger, Jaap Geensen, Michał Różyński, Krzysztof Kokoć

We hadden de kans om het terrein van de zware en bloedige gevechten ten Zuiden van de Westerschelde te verkennen, zoals Fort St. Ferdinandus, de boerderij Du Bosch, de wegkruising bij het Zoutepand om er een paar te noemen. Daar vocht ons 10e Regiment Dragonders, onder de moeilijke omstandigheden van vlak, open en drassig terrein, daar sneuvelden Poolse soldaten. Met dank aan Jaap die ons de kans gaf om die plekken met onze eigen ogen te zien die we alleen kenden uit de literatuur en de archieven. Zo’n geschiedenis-les in het veld geeft een veel betere kijk op de gebeurtenissen van jaren geleden dan zelfs de beste boeken.

Het stadje Axel zelf maakte indruk met een aantal Poolse accenten: het plein, genoemd naar Kolonel Szydłowski, zijn monument, de goedverzorgde opstelling van informatieborden, de goed onderhouden begraafplaats waar onze soldaten liggen…

Hierbij gevoegd de innemende activiteiten met kinderen van de plaatselijke scholen die met militaire voertuigen uit die tijd vervoerd werden om de ceremonie bij het Poolse Dragonderskruis bij te wonen! Een geweldig idee om de pret van de kinderen te combineren met een les over de geschiedenis van hun bevrijders. Hierbij gaat onze speciale dank en erkenning naar Mario Maas, de oprichter van het Oorlogsmuseum Gdynia, op een paar km buiten Axel. Hij doet een fantastische job door het in herinnering houden van de strijd die de Poolse soldaten hebben geleverd voor de bevrijding van het Zuiden van Zeeland.

De volgende dag gingen we naar Hulst dat gelukkig weinig schade heeft geleden onder het oorlogsgeweld. Het  stadje valt op door zijn architectuur en de oude nog intact zijnde fortificaties uit de 80 jarige oorlog. Vanaf de toren van de basiliek, waarvan in 1944 de spits werd afgeschoten klinkt op 20 september  -de dag van de bevrijding- elk jaar het Poolse volkslied, gespeeld op het carillion.

Hulst

Vanuit Hulst trokken we zuidwaarts naar België.  Daar arriveerden we in Sint-Gillis-Waes waar we het graf van Kapitein Sylwester Bardziński bezochten, vervolgens de graven van de Poolse soldaten in Stekene, Aalter, het kanaal van Gent, Ruiselede om uiteindelijk Tielt te bereiken,vol met Poolse herinneringen.

Onze gids hier was Dirk Verbeke, een historicus die zich verdiept heeft in de geschiedenis van de 1e Poolse Pantser Divisie. We zagen een tank-monument, gebrandschilderde ramen, plaquettes en ook acht graven van soldaten van Generaal Maczek die gesneuveld waren bij de bevrijding van deze Vlaamse stad.

Tijdens de laatste dagen van ons bezoek bezochten we de slagvelden van de Eerste Wereldoorlog in de streek Ieper, Zonnebeke, Passendaele. Duizenden grafstenen van gesneuvelde soldaten, tienduizenden namen van vermiste Britse, Duitse, Canadese, Australische, Nieuw Zeelandse, Belgische en Franse soldaten maken een deprimerende indruk. Het is moeilijk om daar onverschillig aan voorbij te gaan, moeilijk om niet na te denken over de tragische geschiedenis van Europa, de waanzin van de menselijke zelfdestructie. Een bezoek aan de Vlaamse met bloed doordrenkte velden laat ons beter de nachtmerrie van de gebeurtenissen van 14-18 begrijpen, evenals de impact ervan op de decennia die volgden.  En in dit Vlaanderen vonden we Poolse sporen! Tenslotte werden Ieper en Passendaele ook bevrijd door de Poolse Divisie en gretig zochten we naar de herkenningspunten en bezochten ze.

Ypres

Tijdens de lange weg terug op de 24e september zijn we gestopt in het Belgische Lommel waar 257 Poolse soldaten begraven zijn op de rustige begraafplaats. Ook hielden we halt in het Nederlandse Driel waar de Poolse Para Brigade landde, 74 jaar geleden.

Van reizen leer je! Dit  gezegde valt moeilijk te ontkennen, zeker na het afleggen van 2800 Km. Je hebt zoveel historische plaatsen bezocht, je ontmoette veel interessante mensen. Ook kun je de toeristische waarde niet ontkennen van de prachtige landschappen, architectuur, smakelijke maaltijden en uitstekende biersoorten. Het belangrijkste voor ons was echter het kontact met de route die de 1e Poolse Pantser Divisie aflegde. De herinneringen die de Nederlandse en Belgische mensen hebben aan de bevrijders van 1944 is roerend. We ondervonden talrijk en spontaan bewijs van de vriendschap en dankbaarheid van de mensen die ons tegenkwamen in onze historische uniformen. Gezegden als “voor onze vrijheid en die van jullie” en “we zullen het nooit vergeten” zijn waarschijnlijk wel het meest typeren.

Michał Rózyński, Vereniging “Odwach”

Photo: Vereniging “Odwach”, Jaap Geensen


De “Odwach” Vereniging, gevestigd in Poznan, bestaat sinds 2004 . “Odwach” houdt zich bezig met de historische reconstructie van het 10e Regiment Dragonders van de 1e Poolse Pantser Divisie van 1940-1947.  Ze doen mee aan bijeenkomsten, picknicks, en historische voorstellingen ze doen onderzoek, organiseren historische militaire reizen, werken samen met onderdelen van het leger, veteranen, wetenschappers en vergelijkbare organisaties in Polen en in het buitenland. De  vereniging heeft toestemming om de kleding, kleuren en tradites van het 10e Regiment Dragonders te gebruiken.  De privileges zijn verleend door de Association of Confederate Cavalry Regiments of the Second Polish Republic in London. 

We willen graag de heer Jaap Geensen bedanken voor de vertaling.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.