In Nederland zijn er slechts twee nationale vieringen:
-
Tot en met 2013 was het op 30 april koniniginnedag, daarna (op ingaande 26 april 2014, want de Nederlanders feesten niet op zondag) is het koningsdag. Het jaar daarna op 27 april (de verjaardag van de koning).
-
Bevrijdingsdag, op 5 mei, die altijd wordt voorafgegaan door de Nationale Dodenherdenking op 4 mei.
Koningsdag
Dit is een zeer ongebruikelijke nationale feestdag want er zijn helemaal geen officiële staatsplechtigheden, maar er is gewoon een groot „carnaval” in de straten dat in heel Nederland gevierd wordt. Het feest wordt sinds 1890 gevierd als de dag van nationale eenheid, maar pas sinds 1949 valt de viering op de 30ste april – de geboortedatum van koningin Juliana. Haar opvolgster Koningin Beatrix, haar dochter, liet die datum onveranderd want haar verjaardag valt op 31 januari. Dat zou niet echt bevorderlijk zijn voor plezier in de open lucht. De nieuwe koning Willem-Alexander verklaarde zijn Koningsdag op 27 april te zullen vieren, dus op de dag van zijn verjaardag. Als gevolg van religies en de dubbele loonkosten op zondagen vieren principiële en zuinige Nederlanders nooit een feestdag op zondag! Onder het bewind van Koningin Beatrix is de aard van die dag wel wat veranderd, het werd wat minder officieel. Het grote defilé (optocht) voor het paleis in Soestdijk werd vervangen door een bezoek door de koninklijke familie aan twee steden in een gekozen provincie (elk jaar een andere), zodat de koningin rechtstreeks met de mensen kon praten (en dan ook nog gekust kon worden … wat koningin Beatrix ooit overkwam). ‘s Avonds is er het speciale verjaardagsconcert in het paleis Noordeinde, in den Haag. Foto: koningin Beatrix en prins Willem-Alexander in Woerkum (Woudrichem) in 2007.
Het bijzondere van dit Nederlandse feest is dat alle steden en dorpen op het platteland veranderen in een scène van het grootste festival/carnaval ter wereld. Die dag verliezen de Nederlanders, gekleed in oranje, hun traditionele terughoudendheid om te genieten van de feeststemming.
Koninginnedag in Amsterdam, 2012
Het meest opvallende kenmerk van dit feest is de vrijmarkt, waar een ieder verkoopt wat zij of hij wil in stalletjes, op straat. Zelfs kinderen verkopen dan speelgoed waarop ze uitgekeken zijn en „verdienen” zo hun eerste geld.
Vrijmarkt in den Haag
In straten en parken maken muzikanten muziek en lokale cafés verkopen bier in de openlucht – Tenzij het regent want het succes van dit evenement hangt wel een beetje af van het weer. Het is ook traditie een speciale likeur „Oranje Bitter” te drinken.
4 mei Dodenherdenking / 5 mei Bevrijdingsdag
Beide feestdagen, hoewel uiterst verschillend, zijn heel nauw met elkaar verbonden. Dit komt door het feit dat de Nederlanders vinden dat er „geen vrijheidsfeest” kan zijn zonder eerst de offers, die er voor gebracht werden, te herdenken.
Dodenherdenking
Die „herdenking” wordt sinds 1946 gevierd. Aanvankelijk herdacht men alleen, met grote emotie, de vele slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog, maar na 1961 is het ook een eerbetoon aan alle Nederlanders gedood in militaire operaties, ook die in vredesmissies. De vieringen zijn louter nationaal, dus zonder buitenlandse delegaties. In Amsterdam begint het met een dienst in de Nieuwe kerk (in het centrum van de stad) en in de ruïne van de „Hollandse schouwburg”. Daarna leggen de vorst en veteranen kransen bij het Nationale Monument op de Dam. Van 19:45 tot 20:00 luiden de torenklokken in Nederland, gevolgd door een landelijke stilte van twee minuten. Ook het meeste verkeer valt stil op dat tijdstip. Verder worden er „stille tochten” en kerkdiensten gehouden. Van 18:00 tot 20:00 worden de nationale vlaggen halfstok gehesen. De dodenherdenking wordt in alle gemeenten op een gelijke wijze gevierd.
Foto: de kranslegging in Amsterdam bij het Nationale Monument (met de urnen muur!) op de Dam.
Bevrijdingsdag
5 mei is de dag waarop gevierd wordt dat op die dag, in 1945, de Duitse krijgsmacht in Nederland zich overgaf. Dat gebeurde in Wageningen. Deze vrije dag is vooral een feest van vrijheid en democratie en wordt heel veelzijdig gevierd. De vorm is in de loop der jaren wel wat veranderd – tot de jaren ’80 van de vorige eeuw had het de vorm van plaatselijke optochten, in de jaren ’60 en ’70 werd Bevrijdingsdag slechts om de vijf jaar gevierd. Op dit moment, worden bij dit feest verschillende culturele evenementen, in de openlucht, gehouden. Het is de zittende minister-president die traditioneel de festivi-teiten start, elk jaar uit een andere provincie. De dag eindigt met het officiële „concert op de Amstel” in Amsterdam bijgewoond door de vorst en ministers.
Concert op de grachten: opening concert 2010.
Volledig concert: Bevrijdingsdag 2012.
De eerste minister Mark Rutte opent Bevrijdingsdag 2012
Renata
Foto: Wikipedia