Sex in de (grote) stad

Zonder twijfel zijn de Wallen” de meest aantrekkelijke wijk van Amsterdam. De Wallen (Oudezijds Voorburgwal en Oudezijds Achterburgwal), staan bij toeristen ook bekend als het Red Light District”. De Amsterdammers zelf noemen de wijk tussen de Warmoesstraat en de Zeedijk de Wallen”. Het oostelijk deel daarvan is dan de Rosse Buurt”. Dat  is het stadsdeel waar men de oude, middeleeuwse gebouwen vindt, zoals de Oude Kerk (1306) en de Waag (1425). Die laatste was oorspronkelijk een toegangspoort tot het oude Amsterdam.

Wat meer zegt, het zijn niet zo zeer de bomen langs de grachten die uitnodigen uit tot een wandeling langs die zo schilderachtige waterkant, maar de beroemde ramen op de benedenverdiepingen met de opvallende rode (rosse) verlichting en de schaars geklede prostituees die daar op hun klanten wachten en verder nog een aantal wereldberoemde coffeeshops* die de toeristen trekken.

Wanneer u ooit zelf in Amsterdam bent, moet u persé de Wallen bezoeken. Ook u zult onder de indruk van hun charme komen – er zijn heel veel  toeristische beschrijvingen van het Red Light District” op internet te vinden, maar wat is nu hun werkelijkheid?

SONY DSC

Er zijn velen die echt trots zijn op deze warme buurt” als toeristische attractie.  SONY DSCMen veronderstelt dat zo’n prachtige, vrolijke plek toont in welk een vrije stad men is. Maar ik denk dat het ook een beerput is. Er is veel zware criminaliteit. Er is uitbuiting van vrouwen en vaak ook grote sociale nood. Dat is bepaald niet iets om trots op te zijn – dit is ook de mening van een voormalig prostituee, die optreedt als adviseuse van de stad Amsterdam. De waarheid is dat het zien van deze kleurrijke neon heiligdommen, met reclames, seksclubs en theaters met die heel uitnodigend glimlachende, ontspannen dames achter de rode ramen, heel erg schokkend en ook pijnlijk is voor hen die het niet gewend zijn. Het toont, met die leuke kleine restaurants slechts één kant van de medaille. Maar degenen die doorlopen naar minder schilderachtige kleine en erg lelijke steegjes (als de Zwartlaken Steeg, Leidekker Steeg of Gooijer Steeg), waar tot voor kort veel vensters” in bedrijf waren, zal wat achterdochtiger naar de elegante uitstraling van de warme” buurt kijken en zo eigen gedachten krijgen over de legale prostitutie in de roze buurt. Foto: een pop in het museum over sex.

GESCHIEDENIS

De prostitutie in dit gedeelte van Amsterdam (toen een grote havenstad) begon in de 13de eeuw. Het werd bevorderd doordat het Damrak nog als ankerplaats in gebruik was.

Cornelis_anthonisz_vogelvluchtkaart_amsterdam

Amsterdam in de 16de eeuw

Amsterdam_Damrak_met_Oudebrug_01

het oude Damrak

Het oudste document dat de prostitutie vermeld dateert uit 1413. Daarin staat dat de bordelen beheerd moesten worden door de rakkers” (ondergeschikten van de schout). In de loop van de erop volgende eeuwen ondergingen de regels en voorwaarden voor de prostitutie vele veranderingen, maar deze losbandigheid werd altijd getolereerd door de autoriteiten. De belangrijkste stappen in de geschiedenis van de rosse buurt zijn:

17de eeuw: (Amsterdam werd hoofdzakelijk bestuurd door protestanten) – de bordelen werden illegaal en moesten in het geheim functioneren, het oudste beroep ter wereld” werd zelfs verboden!

18de eeuw: De prostitutie verplaatst zich naar de casino’s die geleidelijk veranderen in luxe bordelen voor het rijkere publiek, armere mensen zijn aangewezen op de diensten van de prostituees die werkzaam zijn in de omgeving van de Oude Kerk.

1811: De Franse bezetter van Holland beëindigt het verbod in en voert rode kaarten in die alleen gezonde vrouwen krijgen om sex te bieden. Gedurende deze periode zijn er veel Franse vrouwen naar Amsterdam gelokt voor een goede baan, maar daar werden ze dan gedwongen tot prostitutie.

1911: De prostitutie is opnieuw verboden (maar het werd wel oogluikend getolereerd).

Jaren ’20: De autoriteiten vervangen tenslotte het verbod door een verplichte medische controle over de prostitutie.

Jaren ’30: De sexs wordt heimelijk geboden in schoonheidssalons. De vrouwen mogen niet tippelen” (op straat werven) op straffe van arrestatie.

Jaren ’50: De raamprostitutie begint.

Jaren ’60: De eerste shops voor volwassenen” verschijnen. In 1965 opent de koning” van de Rosse Buurt (Zwarte Jopie) het beroemde Casa Rosso” het eerste complex voor het gokken en de live-seks (nog steeds in bedrijf), dat na een gestichte brand in 1983 verhuist naar het huidige gebouw, gelegen op een nieuwe plek (50 meter verder op).

SONY DSC

„Casa Rosso”

1975: De opening van de eerste coffeeshop – The Bulldog” (nog steeds in bedrijf).

SONY DSC

„The Bulldog”

Jaren ’90: Na de val van het ijzeren gordijn” komen ook vrouwen uit Oost-Europa in de Rosse Buurt werken. Er zijn nu b.v. veel meer Bulgaarse prostituees dan Nederlandse.

1995: De mislukte poging om mannelijke raamprostitutie” in te voeren. Het mannetjes raam werd na slechts enkele uren weer (definitief) gesloten!

2000: De bordelen worden legaal en prostitutie werd erkend als een beroep: volgens de officiële nomenclatuur worden de prostituees sindsdien sex-werkers” genoemd.

2007: Goedkeuring van het zogenaamde Coalitie Project 1012 (het getal verwijst naar de postcode van de buurt) dat tot doel heeft het misdrijf uit het gebied te verdrijven.

2011: De leeftijd waarop prostitutie legaal is wordt 21 jaar (was 18). Ook seks-werkers moeten inkomstenbelasting gaan betalen.

HET EINDE OF EEN NIEUW BEGIN?

Aan het einde van het eerste decennium van de 21ste eeuw (Nederland werd in die tijd bestuurd door het kabinet van Jan Peter Balkenende) verslechterde de sfeer in de Rosse Buurt erg. De ogenschijnlijk charmantste en veiligste plek in Amsterdam (als gevolg van het zeer intensieve politie toezicht) kreeg een zeer slechte reputatie. De eerste waarschuwing voor de publieke opinie was een aantal moorden op prostituees, dat in de jaren ’50 en ’60 plaatsvond. Ook werden de autoriteiten er zich van bewust dat de criminaliteit in de wijk floreerde doordat veel erotische clubs (als de genoemde Casa Rosso” en Banana Bar”) en ook de coffeeshops” zich bezig waren gaan houden met het witwassen van zwart geld.

SONY DSC

Club voor volwassenen

Om deze reden is in 2007 het zogenaamde Coalitie Project 1012 door het stadsbestuur aangenomen. Het doel is om het hart van de stad te heroveren en het terug te geven aan de Amsterdammers” (zo zei wethouder Lodewijk Asscher, een latere vice-premier). Prettydutchbong Het project voorziet dat er binnen 10 jaar het aantal rode vensters” (2007 – 477) zal zijn teruggebracht tot de helft, en dat er 26 coffeeshops zullen worden gesloten vóór 2015, evenals een aantal clubs voor volwassenen. Van de sluiting van Casa Rosso” en Banana Bar” werd tenslotte afgezien.
Doordat het plan stap voor stap  werd uitgevoerd en doordat de stad woningen van vooral dubieuze bezitters vaak opkoopt, wordt de wijk van de legale prostitutie (en ook van de drugshandel) aanzienlijk ingekrompen.

Op de foto: „in een coffeeshop”.

Het gebied rond de Oude Kerk wordt volledig vrij gemaakt van de rode vensters”, dat geldt ook voor de omgeving: de Pijp helemaal en het Singelgebied gedeeltelijk. Raamprostitutie wordt uiteindelijk alleen nog toegestaan in het gebied van de Oude Nieuwstraat en de Oude-zijds Achterburgwal.

Oudekerk

Rode ramen bij de Oude Kerk

Veel coffeeshops zijn veranderd in drugsvrije restaurants en lounges. Zo stopte The Grasshopper, een van ‘s werelds beroemdste coffeeshops, in januari 2014, de verkoop van drugs. De wijziging betreft ook veel van rode vensters”. De ramen van een aantal voormalige prostituees op de Wallen zijn veranderd in expositieruimtes en in studio’s voor getalenteerde ontwerpers van kleding, schoenen en vrije-tijds-kleding. Op het Oudekerksplein 22 is nu Red Light Radio” gevestigd. Ook het Cafe-Bar de Stoof”  (Oudezijds Achterburgwal 114) vervangt nu de vroegere rode ramen” van een  bordeel. Verder bleven er veel ramen (nog) leeg.

CafeBardeStoof901-001

„Cafe Bar de Stoof”

Deze nieuwe aanpak werd natuurlijk tegengewerkt door de eigenaars van coffeeshops Een aantal van hen, verenigd in het Platform 1012, daagde de gemeente Amsterdam voor de rechter en beweerde dat de straat-voor-straat” benadering – in plaats van een case-by-case evaluatie – onwettig was. Ze verloren de zaak, omdat de rechter het recht van de burgemeester om een dergelijk beleid,  om te streven de veiligheid van de stad te waarborgen, erkende. Verder moesten, volgens de rechtbank, de eigenaren van  de coffeeshops ernstig rekening gaan houden met een einde aan de tolerantie voor de verkoop van softdrugs.

1280px-Toonbank_coffeeshop

In een coffeeshop

Een deel van het Coalitie Project 1012 is ook het plan om het Damrak te revitaliseren. Het Damrak is één van de belangrijkste slagaders van de stad die het Centraal Station verbindt met de Dam. Veel goedkope en vermoedelijk bij duistere zaken betrokken bars en hotels worden er vervangen door elegante hotels, restaurants en winkels.

Men maakt zich geen zorgen dat de Wallen volledig hun unieke karakter verliezen, ze vormen immers een grote toeristische attractie. De Amsterdamse bestuurders zijn niet van plan de prostitutie helemaal af te schaffen (men is zich zeer bewust van die on-mogelijkheid) maar men wil er wel meer controle over uitoefenen. Dat mede om de gedwongen prostitutie uit te roeien. Ook geeft de vermindering van de schreeuwende” neonreclames van de erotische clubs de historische uitstraling van de wijk (uit de 14de eeuw) weer kansen.

SONY DSC

De Wallen

Renata Głuszek

Gepubliceerd: 21 janari 2015 / update: 10 februari 2021

* Coffeeshops zijn er niet alleen in het RLD maar in de gehele stad .

Bronnen: Amsterdam Red Light District History en anderen.
Afbeeldingen: Dorota Mazur en Wikipedia
Lees ook: Sex, drugs & Amsterdam, Een dagje Amsterdam 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.