Hoogheemraadschap

I. Geschiedenis

Krimpenerwaard
De oppervlakte van het land binnen de dijken werd geschat op 14.000 morgen. De dijklasten werden gedragen door 10.586 morgen. Men vond er goede wei- en hooi-landen, bovendien werd er hennep (waarvan touw, zeilen en breeuwsel gemaakt werd) geteeld en groeide er veel hout waarvan hoepen werden gesneden.

In het charter van de graven Jacoba van Beieren en Philips de Goede van 13 mei 1430 is het dijkgraafschap en het bestuur van de waard  opnieuw geregeld. Volgens dit hand-vest moesten er steeds zeven heemraden gekozen worden (die binnen de waard woon-achtig, geërfd en gegoed moesten zijn). De steden Dordrecht, Gouda en Schoonhoven kozen elk twee heemraden en de dijkgraaf wees de zevende aan.

Aanvankelijk moesten deze heemraden voor 100 Wilhelmus-Hollandse schilden in de waard gegoed zijn. In 1675 werd dit op 3.000 gulden vastgesteld. Hun titel was hoog-heemraad en ze werden jaarlijks gekozen of herkozen. De dijkgraaf werd benoemd door de Staten van Holland. De secretaris werd gekozen door de raden van de steden Dordrecht, Gouda en Schoonhoven maar de penningmeester werd gekozen door de tien „ambachten” (zij droegen immers de lasten). De 11de polder – de Kralingse Polder – (heet nu Stormpolder) betaalde niet mee en had dus geen stemrecht in de waard.

De Ambachten:
    I.  Bergambacht met buurtschappen: ’s-Heeraartsberg en Ammerstol (Klein Ammers).
   II.  Berkenwoude met de buurtschap Achterbroek,
  III.  Gouderak,
  IV. Haastrecht,
  V.  Krimpen aan de Lek,
VI.  Krimpen aan den IJssel,
VII.  Lekkerkerk (met de buurtschap Zuidbroek),
IIX.  Ouderkerk aan den IJssel,
IX.  Stolwijk,
  X.  Vlist met de buurtschap Bonrepas (maar niet het deel in het land van Blois),
 XI.  Kralingse Polder (de voormalige gemeente Stormpolder). Haar belangen werden door Krimpen aan den IJssel  (01- 09 -1855, gemeentelijk samengevoegd) behartigd.

Om praktische redenen was een dergelijke versnipperde organisatie technisch (man-kracht, materiaal en lokale kennis) doeltreffend maar bestuurlijk niet zo handig, dus werd de organisatie verkaveld waarbij de „hoge heerlijkheden”, die al een wat grotere bestuurlijke organisatie kenden, de centra werden. Die centra werden kavels genoemd.

De kavels:
1. Bergambacht (met Ammerstol, Berkenwoude en de 1ste helft van Gouderak),
2. Haastrecht (met Achterbroek, Vlist en Bonrepas (het deel in het land van Blois),
3. Lekkerkerk (met de kwartieren Ouderkerk, Zuidbroek en 2de helft van Gouderak),
4. Stolwijk (met Krimpen aan den IJssel, Krimpen aan de Lek en Stormpolder).
Opmerking: Bonrepas werd in het dialect (notulen) vaak Boerenpas genoemd.

(Indeling van de „polderkwartieren” over de kavels nog te controleren!)

Op deze manier kwam het bestuurlijke zwaartepunt van het Hoogheemraadschap nogal diep (oostelijk) in de waard te liggen. Dus kwam het kantoor ervan in Krimpen aan den IJssel (dus in het westen).  Verder vergaderde dat „dijkcollege” drie maal per jaar, op de eerste dinsdag van april in Schoonhoven (benoemde ook al twee hoogheemraden), de eerstedinsdag na St. Odulphus (12 juni) en de eerstedinsdag na 1 oktober in Ouder-kerk aan den IJssel. Zo kwam een ieder aan zijn trekken. (Het „polderen” lijkt een zeer oude traditie).

Zie ook:
„Holland in vroeger tijd, deel IV”. uitgegeven in Amsterdam, door Isaak Tirion, boek-verkoper in de Kalverstraat het negende huis van den Dam „Hugo Grotius” (1749).

toevoegen: oude kaart van de Krimpenerwaard (Let op: zuid -Rome- is nu beneden!).

Vlag en wapen van het Hoogheemraadschap Krimpenerwaard invoegen.

II. Moderne tijd

Op 01-01-2006 werd het hoogheemraadschap Krimpenerwaard samengevoegd met het Rotterdamse (Schieland). Dit gaf wel enige schrik in de Krimpenerwaard en verhoogde ook de druk op de gesprekken over de verdere gemeentelijke herindeling van de waard.

Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard:
Zetel: Heemraadschap:    Maasboulevard 123, Rotterdam,    (kaart) Tel.: 0104-537.200.

Vlag en wapen gefuseerd hoogheemraadschap toevoegen.

Webplek van de polders Krimpenerwaard.  Ode aan de Krimpenerwaard.
Het Landschap van de Krimpenerwaard.     Impressie van de Krimpenerwaard.
Streekmuseum Krimpenerwaard.                Tentoonstelling Eenheid in verscheidenheid.

* De laatste taak die voorbereid werd door de oude besturen is de verzwaring van deDijken (voltooid in 2014) tussen Lekkerkerk en Schoonhoven. Er wordt nog onderzocht hoe het gemaal in Opperduit voor de vissen passeerbaar om te paaien (dus er in en er uit) gemaakt kan worden.
* De toekomst van de Krimpenerwaard: het Veenweidepakt.

(Indeling van de „polderkwartieren” over de kavels nog te controleren!).