Het moet gezegd worden dat de favoriete modellen van de Nederlandse foto-grafen dames zijn met extreem weelderige bustes. Deze dames houden er van gras te eten en men ziet ze doorgaans in de weilanden, waar ze een leuke toe-voeging zijn aan het vaak wat saaie Nederlandse landschap.

Inderdaad, de Nederlandse koeien zijn een dankbaar object voor een fotosessie. Ze zijn heel fotogeniek en, bovendien, de Nederlanders houden erg veel van hen.

Weg dromen: Dorota Mazur

Ze geven hen immers een overvloed aan melk van hoge kwaliteit voor de productie van de zo populaire Nederlandse kazen. De koe is zo belangrijk in het leven van de echte plattelander dat kinderen al op de basisschool de basisfeiten over dit beest leren. Elk kind weet dat het dier vier magen heeft (!). De Nederlandse koe is in veel opzichten een heel ongebruikelijke schepsel, niet één andere koe ter wereld kan zich er mee meten. De in Polen welbekende „holenderka” is in feite een Fries – die naam verwijst alleen naar de zwart-wit gevlekte vertegenwoordigster van het Holstein-Friese ras.

Holsteiner-Fries / Wikipedia

De schrijfster van deze tekst was er zo aan gewend dat een zwart-witte koe een „holenderka” is, dat toen ze voor het eerst naar Nederland kwam en er een bruine koe zag, dat nogal een schok was! Er zijn meerdere koeienrassen in Nederland! Een koe uit het Gelderse IJssel gebied is meestal roodachtig-wit. Er zijn ook nog Lakenvelders en verder de boeiende Blaarkoppen die witte snuiten en zwart omrande ogen hebben.

Links: Lakenvelders en rechts: een Blaarkop / Wkipedia

De Nederlandse koe is een echte wereldkampioene in melkproductie. Ze produceert gemiddeld 25 liter melk per dag gedurende ongeveer 315 dagen per jaar, dus ca. 8.000 liter melk per jaar. Maar er zijn er ook die wel 12.000 liter leveren. De besten komen tot zo’n 100.000 liter melk gedurende hun hele leven. Volgens de gegevens van 10 maart 2013, heeft het aantal koeien in Nederland, dat 100.000 of meer kg melk gaf, de 23.700, al ruim overschreden (deze gegevens zijn afkomstig uit het Nederlandse „Genetica Plus”). Maar niet alleen de hoeveelheid melk maakt Nederlandse koeien zo uniek. De melk bevat 3,5% of meer eiwit (het gemiddelde van de gehele veestapel), dat resultaat is nog steeds onbereikbaar voor andere landen in Europa. De waarde van de Nederlandse koeien was, in Polen, al in de afgelopen eeuwen goed bekend. Dus kwamen de eersten al aan het einde van de 16^de eeuw naar Polen, maar konden toen slechts door de rijksten (waaronder de Poolse koningin Mary Sobieska) worden gekocht. Terwijl in de jaren 30 van de 17^de  eeuw een Poolse os zo’n 16,5 Poolse zloty kostte, was de prijs van „holenderka” 100 zloty. Een grote import van Nederlandse stieren vond na de Tweede Wereldoorlog plaats (Polen kocht er meer dan 660), wat – als gevolg van kruisingen – leidde tot de vorming van het zwart-witte Poolse vee en de kwaliteit van de Poolse melk sterk verbeterde. Afbeelding bovenstaande: Mariusz Mazur.

Op de achtergrond – Rotterdam. Afbeelding: Eppo W. Notenboom

Het Nederlandse vee werd niet alleen in Polen bekend. In de afgelopen eeuwen is het ook, samen met de Nederlandse kolonisten,  gemigreerd naar Amerika. Het unieke van de „Nederlandse bonte dames” blijkt ook uit het feit dat ze een andere taal spreken dan hun collega’s uit andere landen. De Nederlandse schoonheden zeggen geen „mooo”, maar „boeee”. „Boe” of in de langere vorm „Boehoe”. Dat is afgeleid van het  bekende Nederlandse woord „boer”. Aan jonge kinderen wordt verteld dat koeien een probleem hebben met de Nederlandse „r”, dus als ze hun baas groeten zeggen ze alleen maar „boe”.

De gevlekte dames worden ook gebruikt voor andere doeleinden dan de productie van melk, soms treden ze op als de … hoedsters van de moraal. De overheid van de gemeente Spaarnwoude besloot  om koeien te gaan houden in een nabijgelegen natuurpark omdat hun aanwezigheid de „openlucht seks” ontmoedigde van de liefhebbers ter plekke. Vaak zagen kinderen dat dan, wat ongewenst geacht werd. Diezelfde – en wel heel effectieve! – oplossing werd door het gezag op een natuurpark in de buurt van Amsterdam ingevoerd. Wel, wie wil er nu vrijen onder het nieuwsgierig toeziend oog van een grote bonte dame? Afbeelding: Mariusz Mazur.

Nog een ander gebruik van de koeien toont de volgende afbeelding. Dus wie is nu de echte cowboy / cowgirl?

Afbeelding: Eppo W. Notenboom.

Een andere bijzonderheid van Nederland is dat de „lente” er begint met de dag waarop (eind maart / begin april) koeien de eerste keer, na de winter, de stal uit worden gelaten. Heel gelukkig dansen de dieren dan met grote blijdschap en vreugde de zogenaamde „lente-dans”. In mei is er de eerste (lente-) kaas, de zogenaamde graskaas te koop. Deze kaas wordt heel erg gewaardeerd door fijnproevers.

De zorg voor het gemak van de koeien neemt soms bizarre vormen in Nederland. In het dorp Zuidschermer is er zelfs een hotel voor koeien met … waterbedden.

In Leeuwarden,  de hoofdstad van Friesland, wordt de bonte dame geëerd met een standbeeld. Friezen noemen het liefkozend „us Mem” (onze moeder) wat door de andere inwoners van Nederland als enigszins amusant wordt ervaren.

„Us Mem”, Leeuwarden / Wikipedia.

Wat zou het Nederlandse landschap zijn zonder koeien? Het blijkt echter dat ze dreigen uit het zicht te verdwijnen omdat de praktische Nederlandse boeren om economische redenen de neiging hebben om ze het hele jaar door in de stallen te houden. Hiervoor bevreesd hebben de fans van het traditionele Nederlandse landschap het Nederlandse Ministerie van Cultuur gevraagd om de „Nederlandse koe in de wei” op te laten nemen op de UNESCO-lijst van immaterieel cultureel erfgoed.

Afbeelding: Eppo W. Notenboom.

Tenslotte  – een heel praktisch advies voor toeristen die Nederland bezoeken: vertel nooit aan een Nederlander dat je niet van koeien houdt! Het, in het algemeen milde en tolerante volk op het platteland, zal dat een „domme” buitenlander nimmer vergeven.

Renata Głuszek

Foto’s: Eppo W. Notenboom, Dorota en Mariusz Mazur, Wikipedia